Heillandi Ítalía - Róm og Napólí

Lagt af stað með morgunflugi frá Keflavík til Rómar, FI562;  brottför frá Keflavík kl. 07:50 og lending í Róm kl. 14:35. Ekið að hóteli. Seinni partinn verður gönguferð um borgina með Guðmundi fararstjóra sem hefur áratuga reynslu af ferðum til Ítalíu. Við skoðum heillandi heimsfræga staði eins og Spænska torgið og - tröppurnar, Treví gosbrunninn, hof Hadríanusar og Colonna torgið, Pantheon hofið og Argentina torgið þar sem eru elstu hofaleifar í Róm og þar sem Cesar var veginn, Navona - og Campo di Fiori torgin - og fræðumst og njótum mannlífs og menningar í borg sem er mesta gersemi sögunnar

Nú leitum við á slóðir skylmingaþræla og illræmdra keisara. Ekið er að voldugasta hringleikhúsi heims, Colosseum, sem auk þess að vera byggingarfræðilegt undur er í senn tákn borgarinnar og þess tíma þegar þrælar og villt dýr þurftu að berjast fyrir lífi sínu á meðan æstur múgurinn hrópaði á meira blóð. Bygging Colosseum hófst um 70 e. kr. og talið er að féð til byggingarinnar hafi verið ránsfengur úr musteri Gyðinga í Jerúsalem. Þegar mannvirkið er skoðað undrast maður tækni og listfengi Rómverja fyrir tvö þúsund árum. Frá Colosseum er gengið út á gamla rómverska torgið, Forum Romanum, þar sem er að finna hinar miklu minjar frá dögum Rómverja. Þetta er eitt stærsta fornleifasafn heims og allt utanhúss. Þaðan er gengið upp á Capitolhæð þar sem m.a. ráðhús Rómar stendur. Þeir sem vilja geta orðið eftir í miðbænum og komið sér til baka að hóteli á eigin vegum.

Þessi skoðunarferð, þar sem frægustu listaverk heims ber fyrir augu, líður seint úr minni. Við byrjum að skoða Vatíkansafnið sem hýsir óviðjafnanleg verk klassíska tímans og endurreisnarinnar. Úr málverkasafni Rafaels, meistara fjarvíddar þar sem áreynslulaus þokki og samræmi ráða rikjum, er gengið í Sixtusar kapelluna þar sem margrómuð málverk prýða veggina en stórkostlegustu verkin eru yfirskilvitleg og spennuþrungin verk Michelangelos; loftmynd hans af sköpun heimsins og myndin af dómsdegi á gaflinum fyrir ofan altari páfa sem ekki verður með orðum lýst. Þaðan er gengið í stærstu og fegurstu kirkju kristninnar, Péturskirkjuna, sem er helgasta kirkja í kaþólskum sið og reist yfir gröf Péturs postula. Þeir sem vilja geta orðið eftir í miðbænum og komið sér til baka að hóteli á eigin vegum. Þessi dagur opnar þeim nýja vídd sem fá að virða fyrir sér ein mestu afreksverk mannsandans.

Ökum sem leið liggur að rótum Vesúvíusar með stuttu stansi miðjavega og síðan upp hlíðarnar sem eru þjóðgarður. Vísindamenn velkjast ekki í vafa um að Vesúvíus, eina virka eldfjallið á meginlandi Evrópu, sé það frægasta í heimi og gosið sem eyddi Pompei og tveimur öðrum bæjum það frægasta í mannkynssögunni. Aka má langleiðina upp á topp. Hlíðar fjallsins eru fagurlega grónar, vafðar vínviði  og ávaxtatrjám hið neðra, eikum, kastaníum og kjarri þegar ofar dregur. Síðasta spölinn, upp aflíðandi halla yfir hraungjall, er gengið eftir góðum göngustíg í u.þ.b. 25 mín. sem ætti ekki að vera frágangssök. Á fjallsbrún í um 1280 m-hæð við 300 m-djúpan gínandi gíginn er útsýnið tignarlegt yfir tána á Sorrentóskaga, Napólíflóa og eyjarnar þrjár, Procida, Ischia og Caprí – og yfir Napólíborg sem og Campi Flegrei eldstöðina í vestri.

Eftir fjallgönguna fáum við okkur snarl á völdum veitingastað og höldum síðan að annálaðsta uppgreftri sem um getur og er á heimsminjaskrá UNESCO ˗ og rifjum upp söguna á leiðinni:

Íbúar Pompei kipptu sér ekki upp við smá jarðhræringar um miðjan ágúst 79 e. Kr., enda vanir þeim eins og við Íslendingar. En síðan þornuðu vatnsból og húsdýr fóru að haga sér undarlega í hlíðum eldfjallsins ˗ og síðla dags þann 24. ágúst byrjuðu gosefni að falla á bæinn og algjört myrkur skall á. Brátt var bærinn þakinn þykku gjóskulagi. Þeir sem lögðu strax á flótta lifðu af. Í dagrenningu daginn eftir dundu ósköpin yfir. Brennandi heitt brímaský úr eldgígnum eyddi öllu kviku á svipstundu. Úr öskunni í eldinn, er sagt á íslensku.

 Skipulegur uppgröftur hófst ekki fyrr en eftir miðja 19.öld og þá var hulunni svipt af daglegu lífi í blómlegri rómverskri hafnarborg sem Vesúvíus hafði bæði eytt og varðveitt. Fornleifafræðingi að nafni Fiorelli hugkvæmdist að renna gifsi í holrými sem fundist höfðu í vikur- og öskulögunum og þá komu í ljós afsteypur af líkömum manna og dýra sem brunnið höfðu í hamförunum. Nokkra af þessum harmsögulegu dýrgripum fáum við að sjá í Pompei ásamt ógleymanlegum byggingum í bæjarrústunum eins og leikhúsum, hofum, villum, baðhýsum, brauðgerðarhúsum og börum – svo ekki sé minnst á gleðihús staðarins o.fl.

Við bregðum okkur í bæinn, fyrst smáspöl akandi um eldstöðvasvæðið víðfræga Campo Flegrei vestur af Napólí, og röltum síðan um miðborgina sem er á lista UNESCO yfir óviðjafnanlega staði. Fótgangandi kemst maður í bestan takt við fólkið, umhverfi þess og daglegt líf. Það eru magnþrungnir markaðir í þess orðs fyllstu merkingu í öngstrætum Napólí, margir á stjái og eins og annars staðar er mikilvægt að gæta verðmæta. Andrúmsloftið er hástemmt og lifandi; hér er gesturinn staddur á litríku leiksviði mannlífsins, bæði sem leikandi og áhorfandi, undir töfrandi en svolítið tryllingslegum tónum.

Margar frægar byggingar verða á vegi okkar, m.a. Dómkirkjan, þar sem við heilsum upp á heilagan Gennaro, höfuðdýrling Napólíbúa og verndara gegn hvers kyns vá. Hann átti reyndar um tíma í harðri samkeppni við Diego Maradonna um hylli fólksins. Við rólum framhjá Ráðhúsinu og San Carlo- óperunni, rifjum upp sögur af tónsviðinu og lítum á kantaða Konungshöllina og mikilúðlegan miðaldakastala, en fyrst og fremst er það saga fólksins eins og það er flest í nútíð og fortíð sem á hug okkar og hjörtu í þessari ferð. Saga Napólí er nefnilega engu lík. Borgin hefur staðið af sér fjölmörg erlend yfirráð, innrásir flökkuþjóða, styrjaldir, uppreisnir, flóð,  jarðskjálfta, eldgos, óstjórn og einnig  kólerufaraldur og aðra óáran. Ekkert fékk bugað borgarbúann eða dregið úr glaðværð hans og lífsorku. Í lok ferðar verður litið inn í Fornlistasafnið Museo Archelogico ef tími leyfir. Þar má sjá óviðjafnanlegar erótískt-bersöglar freskur, mósaíkmyndir og bronsstyttur frá Pompei, aðra ómetanlega fjársjóði frá tímum Etrúra, Grikkja og Rómverja og ótal margt fleira. Sameiginlegur kvöldverður, innifalinn í verði.

Njótum lífsins og alls þess sem Napólí hefur upp á að bjóða.

Vegna einstakrar náttúrufegurðar og hins milda loftslags er klettaeyjan Caprí  einn magnaðasti ferðamannasegull í veröldinni. Allir aðkomandi verða bergnumdir af  þessari litlu, silfurbjörtu eyjarperlu. Engin furða að náttúrutöfrar Napólíflóans hafi ummyndast í seiðandi söng sírena í fornum frásögnum. Skáld og listamenn hafa lofsungið Caprí um aldir, leitað þar hvíldar og friðar og sótt sér efnivið og innblástur  ˗ og ef skoðuð eru alþjóðleg ummæli á samfélagsmiðlum í dag ljúka allir upp einum rómi: undursamleg, yndisfögur, stórbrotin, dásamleg, … Það má sannfærast um sannleiksgildi þessara hástemmdu lýsingarorða með því að sigla til eyjarinnar og dvelja þar dagstund.

Sigling frá Napólí yfir sindrandi hafflötinn tekur tæplega eina klukkustund. Tilsýndar virðist þessi kalksteinsperla svolítið kyrkingsleg. En þegar í land er komið upplifir maður einstætt lífríki: Blómabreiður, ólívulundi, sítrónutré, vínbrekkur… og gróðurilmur fyllir vitin. Caprí er einn samfelldur lystigarður og unaðsemdir lífsins á hverju strái. Í bátahöfninni á norðurströndinni, Marina Grande, leggjum við línur fyrir dagskrána. Við fylgjum hefðbundnu heimsóknarmynstri eyjarskeggja en sjón verður sögu ríkari. M.a. höfum við frábært útsýni yfir fallega garða Ágústusar keisara og formfagra bergstanda, sem minna á Reynisdranga, og snæðum hádegisverð í nágrenninu. Síðdegis er komið að hápunkti heimsóknarinnar ef sjólag leyfir: Siglingu inn í Bláa hellinn þar sem við njótum heillandi samleiks sólarljóss, sjávar og kalksteins. Mögulega er þetta ævintýri fyrst á dagskrá. 

Tívólí hét Tíbúr til forna sem skýrir nafnið á veginum suður af Róm, Via Tíbúrtína.  Þar lifðu efnamenn í vellystingum og líka efnaminni andans menn eins og skáldin Catullus og Horas. Samsærismennirnir Brutus og Cassíus, sem réðu Cesar af dögum, dvöldu þar einnig auk keisaranna Trajanusar og síðan Hadríanusar sem gerði staðinn heimsfrægan. Seinna varð Tíbúr athvarf fursta og kardínála. Hreina loftið á Tíburtín hæðum, fossar og fallegt útsýni og brennisteinslindir drógu fólk til sín. Nú eru í Tívólí rústir þriggja villa og 50 þús. manna bær 35 km fyrir sunnan Róm.

Við skoðum frægustu villurnar: Fyrst Villa Hadriana, stærstu og glæsilegastu hallarsamstæðu í öllu rómverska heimsveldinu. Hún átti að rúma 20 þús. manns og sameina bestu byggingarfræðilegu þætti egypskrar, grískrar og rómverskrar arfleifðar.

Við skoðum síðan garða Villa d’Este með 100 gosbrunnum sem taldir eru hvað fegutstir á Ítalíu. Garðarnir eru á fimm hjöllum sem teygja sig upp hlíðina að villunni.

Verðum sótt á hótelið fyrir flugið heim. FI563 brottför frá Róm er kl. 15:45 og lending í Keflavík kl. 18:35.